Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2008

"Το ψωμί είναι στο τραπέζι"



























Στη Λία μου από το γλυκοχαράζει..

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΨΩΜΙΟΥ

Η ιστορία του ψωμιού είναι τόσο μεγάλη, όσο και η παρουσία σχεδόν του ανθρώπου πάνω στη γη. Στην αρχαία Αίγυπτο με την ανατολή του πολιτισμού άρχισε να παρασκεύαζεται και το ψωμί. Από την αρχή της ζωής στον πλανήτη μας, οι άνθρωποι έτρωγαν ωμούς τους δημητριακούς καρπούς, αργότερα έμαθαν να τούς καβουρδίζουν.

Το πρώτο αλεύρι δεν είχε καμιά ομοιότητα με το σημερινό. Ήταν αλεύρι από καβουρδισμένους ή αποξηραμένους σπόρους που είχαν τριφτεί ή κοπανιστεί ανάμεσα σε δυο λείες πείρες. Αργότερα, έμαθαν να ανακατεύουν αυτό το πρωτόγονο αλεύρι με νερό και να παρασκευάζουν τούς πρώτους χυλούς που είναι οι πραγματικοί πρόγονοι του σημερινού ψωμιού. Στη συνέχεια έμαθαν να φτιάχνουν πιο πηχτούς χυλούς, τους οποίους έψηναν απευθείας στη φωτιά ή τούς άπλωναν μέσα σε πυρακτωμένους λίθους. Τα πρώτα σκεύη που χρησιμοποιήθηκαν ήταν πήλινα ταψιά.



Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι στην αρχαία Αίγυπτο το ψωμί ζυμωνόταν με τα πόδια, κάτι που συνεχιζόταν ως τις αρχές του αιώνα μας σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και της Ευρώπης. Τα πρώτα οργανωμένα αρτοποιεία εμφανίστηκαν στη Ρώμη επί αυτοκράτορα Τραϊανού το 97 - 117 μ.Χ. Στην αρχαία Ελλάδα, το ψωμί παρασκευαζόταν και ψηνόταν στα σπίτια. Τα αρτοποιεία εμφανίστηκαν κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ. Ανάμεσα στις πολλές ποιότητες ψωμιού που παρασκευάζονταν στην αρχαία Ελλάδα ήταν ο ζυμίτης, από αλεύρι, νερό και προζύμι, ο άζυμος, από αλεύρι και νερό, ο σιμιγδαλίτης, από λεπτότατο αλεύρι προερχόμενο από καλής ποιότητας σιτάρι κλπ.



Από αρχαία κείμενα προκύπτει ότι οι Έλληνες προσέφεραν άρτους στους θεούς, στους οποίους ονόμαζαν θειαγόνους άρτους. Στο ναό της Δήμητρας στην Ελευσίνα, κατά την εορτή των θεσμοφορίων, προσφερόταν στη θεά μεγάλος άρτος από τον οποίο η συγκεκριμένη γιορτή ονομαζόταν μεγαλάρτια.

Tα λόγια του Iησού και η ευλογία-κλάση του άρτου κατά τον Mυστικό Δείπνο απετέλεσαν τη βάση και τη σύσταση της μετέπειτα λειτουργικής πράξεως της Eκκλησίας. O όρος «κλάσμα» παραμένει πάντοτε ο κυρίαρχος περί του άρτου της Θείας Λειτουργίας· και η ωραία προσευχή που διασώθηκε σε ένα από τα αρχαιότερα κείμενα για τη Θεία Λειτουργία (τη Διδαχή των Δώδεκα aποστόλων, αρχές του 2ου αιώνα μ.X.) αποτελεί ένα από τα εναργέστερα κείμενα για τη χρήση του άργου (ψωμιού) στη Λειτουργία: «Σ' ευχαριστούμε Πατέρα μας για τη ζωή και τη γνώση που μας έδωσες με τον Yιό Σου τον Iησού. Σ' εσένα η δόξα στους αιώνες. Oπως αυτός ο τεμαχισμένος άρτος ήταν διασκορπισμένος πάνω στα όρη και συνάχθηκε και έγινε ένα, έτσι ας συναχθεί και η Eκκλησία σου από τα πέρατα της γης στη βασιλεία σου».

aντί-δωρα

Tο ψωμί χρησιμοποιείται στη χριστιανική λατρεία και σε άλλες περιπτώσεις:

Tο aντίδωρο: είναι το μικρό τεμάχιο από το πρόσφορο που αγιάστηκε κατά τη Θεία Λειτουργία. H λέξη σημαίνει ότι δίδεται στους πιστούς που δεν μετέλαβαν («αντί του Δώρου», όπου «Δώρο» είναι η Mετάληψη του Σώματος και aίματος του Xριστού).

H aρτοκλασία: είναι μια αγιαστική πράξη ευλογίας των βασικών προϊόντων της γης (του σίτου, του οίνου και του ελαίου) σε ανάμνηση του θαύματος του πολλαπλασιασμού των άρτων. Προσφέροντας τους «άρτους», οι πιστοί δέχονται την ευλογία της Eκκλησίας που εύχεται στον Θεό να έχουν πλούσια καρποφορία. Στην τελετή αυτή, με αφορμή την αναφορά της ευχής στον Θεό που «ευλογεί, αγιάζει και τρέφει τα σύμπαντα», η λειτουργική μας παράδοση θέλει να μας υπενθυμίσει ότι το ψωμί είναι η ευλογία του Θεού για τον άνθρωπο και το βασικό συστατικό της διατροφής του.






Στην προσευχή που έδωσε ο ίδιος ο Χριστός, υπάρχει αίτημα για τον άρτον τον επιούσιον. Στο Μυστικό Δείπνο ο Χριστός ευλόγησε τον άρτο και τον ομοίωσε με το Σώμα Του. Η ευλάβεια των ανθρώπων απέναντι στο καθημερινό ψωμί που ποτέ δεν πετούν δείχνει τη σημασία του στη διαβίωση αλλά και στη θρησκευτική ζωή.




Σχεδόν σε όλη την Ελλάδα τα παλιότερα χρόνια έσπερναν σιτάρια, κριθάρια και άλλα δημητριακά που χρησιμοποιούσαν ως ζωοτροφές. Το σιτάρι όμως κάλυπτε τις ανάγκες της κάθε οικογένειας. Το άλεθαν στους μύλους, που τώρα δεν υπάρχουν πια, και ύστερα ζύμωναν το ψωμί οι γυναίκες και το έψηναν στο φούρνο του σπιτιού τους για τις ανάγκες της οικογένειας. Σήμερα αντιμετωπίζουμε ως χώρα πρόβλημα με την καλλιέργεια του σιταριού μιας και οι βιομηχανίες εισάγουν σιτάρι από άλλες χώρες σε χαμηλότερη τιμή με αποτέλεσμα η απορρόφηση της Ελληνικής παραγωγής να μην είναι η αναμενόμενη. Στις μέρες μας δεν υπάρχουν πια πολλοί αλευρόμυλοι.





Οι νοικοκυρές που φτιάχνουν ψωμί στα σπίτια τους είναι είδος προς εξαφάνιση. Η εποχή των αρτοποιείων είναι γεγονός παρόλο που και αυτά σήμερα αντιμετωπίζουν πρόβλημα με την παρασκευή ψωμιού από κατεψυγμένη ζύμη που γίνεται μέσα σε σούπερ μάρκετ και που δεν αναγράφεται στα περισσότερα ότι το ψωμί που πωλούν στα ράφια τους δεν είναι ημέρας αλλά παρασκευάζεται από χώρες του εξωτερικού καταψύχεται και έρχεται στην Ελλάδα για να διατεθεί στον καταναλωτή ως φρέσκο.





Μίκης Θεοδωράκης "Το ψωμί είναι στο τραπέζι"


Άρτος, μία ολόκληρη ιστορία!

Το ψωμί είναι η βάση της διατροφής μας από τα αρχαία χρόνια και η ιστορία του είναι μεγάλη. Ο «
Σποδίτης» άρτος ήταν το ψωμί των αρχαίων χρόνων. Αργότερα, έμεινε γνωστός ως «σταχτοκυλισμένος» ή «σταχτοκουλούρα» διότι ψηνόταν μέσα στη χόβολη με την ανθρακιά. Ο «Πλακίτης» άρτος ενεμφανίσθη αργότερα και όπως προδίδει η ονομασία του, ψηνόταν επάνω σε θερμασμένες πλάκες. Κατά τους Βυζαντινούς και νεωτέρους χρόνους επεκράτησε η ονομασία «Κεραμόπιττες». Ο «Κλιβανίτης» άρτος των μέσων και νεότερων χρόνων, ψήνονταν κι αυτός επάνω σε θερμασμένες πλάκες, μόνο που σκεπάζονταν με τη «γάστρα», ένα σιδηρό, ημισφαιρικό καπάκι. Τέλος, το πιο πρόσφατο είδος είναι ο «φουρνάκειος» άρτος που ψήνεται ακόμη και σήμερα, στους χτιστούς φούρνους. Όλη αυτή την τέχνη, ζυμωμένη με το μεράκι των αρτοτεχνιτών, απολαμβάνει ο καθένας σε καθημερινή βάση.



* Ο Δημόκριτος πέθανε σε βαθιά γεράματα. Στα πρόθυρα του θανάτου κι ενώ δεν είχε ελπίδα να ζήσει ούτε μια μέρα ακόμη, η αδελφή του λυπόταν γιατί ο θάνατος του αδελφού της θα την εμπόδιζε να πάρει μέρος αμέσως στη γιορτή των Θεσμοφορίων, προς τιμή της Δήμητρας. Τότε ο Δημόκριτος ζήτησε να του φέρει ζεστά ψωμιά και τ' ακούμπησε στα ρουθούνια του, για ν' αναπνέει το ζεστό αέρα. Έτσι κρατήθηκε στη ζωή, μέχρι να τελειώσει το τριήμερο της γιορτής. Γι' αυτό είπαν ότι ο σοφός Δημόκριτος φιλοξένησε το θάνατο στο σπίτι του τρεις μέρες και του πρόσφερε ζεστό ψωμί (Διογένης Λαέρτιος, 9, 7, 43).

* Στην αρχαία Αθήνα, και ειδικά στα συμπόσια, προσφέρονταν άφθονες ποσότητες κρέατος και οι καλεσμένοι έτρωγαν με τα χέρια και χρησιμοποιούσαν αντί για πετσέτα, κομμάτια ψωμί, τα οποία πετούσαν έπειτα στα σκυλιά τους, που τους ακολουθούσαν παντού.

* Εκτός όμως αυτού, στην καθημερινή ζωή των περισσοτέρων Ελλήνων που ήταν λιτοδίαιτοι, η συνηθισμένη τροφή ήταν χορταρικά, ψωμί, τυρί κι ελιές.

* Οι αρχαίοι Έλληνες μακεδόνες. Αφού κοβόταν το ψωμί, δοκίμαζε και τις δύο μερίδες ο μέλλων σύζυγος. Έτσι έγινε και στον γάμο του Μ. Αλεξάνδρου με τη Ρωξάνη.

* Αλλά και στις τελετές του γάμου στην αρχαία Ρώμη, οι δύο οικογένειες που ενώνονταν έτρωγαν ψωμί μαζί.

* Στις τελετές μυήσεως στη μιθραϊκή πίστη, ο μυούμενος γονατίζει με τα δύο πόδια και φέρνει τα χέρια σταυρωτά στον λαιμό, ενώ ο μυσταγωγός πίσω του, πατά με το ένα πόδι την κνήμη του μυούμενου και κρατά ένα μπαστούνι ή σπαθί, στο όποιο είναι περασμένο ένα κομμάτι ψωμί. Αυτό γινόταν επειδή το ψωμί ήταν ιερό, καθώς γινόταν από καρπούς της γης, γονιμοποιημένης από το σπέρμα του ιερού ταύρου.

* Στην μυκηναϊκή εποχή, κάθε σπίτι έφτιαχνε μόνο του το ψωμί που κατανάλωνε και για το λόγο αυτό είχε το χειροκίνητο μύλο του, που μετέτρεπε το στάρι σε αλεύρι.

* Η Κύπρος ήταν μία από τις σιταποθήκες του ελληνικού κόσμου. Κατά τα λεγόμενα του Πλίνιου, το στάρι της Κύπρου έδινε ένα περίφημο καστανόξανθο ψωμί.

* Οι αρχαίοι Έλληνες συνήθιζαν να βάζουν θαλασσινό αλάτι στο ψωμί για νοστιμιά.

* Στα μεγάλα Διονύσια όσοι έπαιρναν μέρος, πήγαιναν με καλάθια που περιείχαν κρασί, νερό και ψωμί, που χρειαζόταν για την θυσία.

* Το άσπρο ψωμί, σύμφωνα με τους ονειροκρίτες της αρχαίας Αιγύπτου, ήταν καλό σημάδι.

* Διδακτικά κείμενα στην αρχαία Αίγυπτο αναφέρουν: Ανταπόδωσε στη μητέρα σου όλα όσα έκανε για σένα. Δώσε της άφθονο ψωμί και σήκωνε την στα χέρια, όπως σε σήκωσε και αυτή.

* Στο γερμανικό Μουσείο Ψωμιού που λειτουργεί στην πόλη Ουλμ, τα ωραιότερα εκθέματα είναι τέσσερα ελληνικά ειδώλια του 5ου αιώνα π.Χ., προερχόμενα από τη Βοιωτία, με γυναικείες μορφές. Στα ειδώλια εικονίζεται το άλεσμα του σταριού σε γουδί, το πλάσιμο της ζύμης, το ψήσιμο του ψωμιού και οι άρτοι έτοιμοι προς πώληση και βρώση.




Άρτος : είδος τροφής που παρασκευάζεται από άλευρα, κυρίως σιταριού, τα οποία μαζοποιούνται, ζυμώνονται και ψήνονται .

Ανακατεύοντας δύο από τα στοιχειώδη γήινα υλικά, αλεύρι και νερό, παράγεται η βασική τροφή του ανθρώπου, ο άρτος. Το ψωμί ως πρώτη τροφή αποτέλεσε κοινή συνήθεια των ανθρώπων μέσα στους αιώνες όπου και να τους συναντούσες. Ανάλογα με τα προϊόντα του κάθε τόπου, την ιστορία, τις κοινωνικές και τις θρησκευτικές τους θέσεις, αλλά και τις ανάγκες τους εξελίχθηκε και η ιστορία του ψωμιού. Το ψωμί θεωρείται προϊόν που χορταίνει, που θρέφει και που «συντροφεύει» όλα τα γεύματα της ημέρας.

Διάφορα εργαλεία καλλιέργειας αλλά και επεξεργασίας των δημητριακών καρπών, μας οδηγούν στην Μεσοποταμία όπου φαίνεται να ξεκινάνε όλα. Στην αρχή, οι δημητριακοί καρποί καταναλώνονταν ωμοί. Αργότερα καβουρδίζονται και σιγά - σιγά παρασκευάζεται το πρώτο αλεύρι, προϊόν αλεσμένων ή κοπανισμένων σπόρων ανάμεσα σε δύο λείες πέτρες. Ανακατεύοντας το πρωτόγονο αυτό αλεύρι με νερό, φτιάχνεται ο πρώτος χυλός, ο πραγματικός πρόγονος του σημερινού ψωμιού.

Σταδιακά βελτιώνεται από τη μία η ποιότητα του χυλού, φτάνοντας τη μορφή μιας πηχτής ζύμης και από την άλλη η παρασκευή του, αφού πλέον ψήνετε απευθείας στη φωτιά ή πάνω σε καυτές πέτρες. Άγνωστο το ποιος και το πώς, ανακάλυψε τη φυσική αλκοολική ζύμωση από την επαφή του αλευριού και του νερού (προζύμι). Φημολογείται ότι ήταν τυχαίο, όμως στάθηκε σημείο αναφοράς για την πορεία της ποιότητας και των ποικιλιών του άρτου στην πάροδο των χρόνων.




"Περί άρτου"

Το ψωμί είναι συνυφασμένο με την κοινωνία των ανθρώπων και την ευρηματικότητα τους…
Έπαιξε και παίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ανθρωπότητας, στην ανάπτυξή της και την ιστορία.
Επηρέασε και επηρεάστηκε από τις κοινωνικές τάξεις και τους πολιτισμούς…

Ακολουθήστε μας στη σύντομη περιήγηση σε τόπους και χρόνους περασμένους….
Ο τρόπος παρασκευής του απλός και τα μυστικά του πανάρχαια και σύγχρονα, μπορεί να τα μάθει όποιος ενδιαφέρεται και θέλει …







Ο ΘΕΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΛΩΝΙΣΜΑ ΤΟΥ ΣΙΤΑΡΙΟΥ

Ο θερισμός και το αλώνισμα του σιταριού. Ο θερισμός του σιταριού γινόταν με χειρωνακτικό τρόπο τον Ιούνιο μήνα, που τον έλεγαν και «θεριστή». Κύριο εργαλείο για τον θερισμό ήταν το δρεπάνι. Κατά τον θερισμό συγκεντρώνονταν τα στάχυα κατ’ αρχάς σε μικρά δέματα, τα λεγόμενα «χερόβολα», κατόπιν από πολλά τέτοια χερόβολα γίνονταν τα μεγαλύτερα δέματα τα λεγόμενα «δεμάτια» και με τα ζώα μεταφέρονταν στις άκρες των αλωνιών και τοποθετούντο σε μεγάλους σωρούς, τις γνωστές «θημωνιές». Κατά τον θερισμό του σιταριού οι κάτοικοι του χωριού βιάζοντο να τελειώσει γρήγορα, γιατί, όπως και στην συγκομιδή του καλαμποκιού, εφοβούντο την αλλαγή του καιρού η αν έμεινε αθέριστο το χωράφι υπήρχε φόβος να πάθει ζημιά ο καρπός. Εδώ ίσχυε η παροιμία «θέρος, τρύγος, πόλεμος».


Σταύρος Ξαρχάκος-Άπονη Ζωή


Το θέρισμα δεν διαρκούσε πολύ, γιατί γινόταν με βιασύνη, αλλά ούτε και πολλά σπαρτά με σιτάρι υπήρχαν. Διαρκούσε περί τις 4-5 ημέρες. Η παραγωγή, όπως και αλλού αναφέρεται, ήταν μικρή.

Στο τέλος του θερισμού και μετά το κουβάλημα στ’ αλώνια των «δεματιών» ακολουθούσε το αλώνισμα, που γινόταν τον Ιούλιο μήνα (Αλωνάρη) στ’ αλώνια του χωριού, που ήσαν στα άκρη του χωριού.

Το κάθε αλώνι ήταν ένας χώρος κυκλικός, επίπεδος και πλακόστρωτος, στο κέντρο του δε υπήρχε ένας στύλος ύψους 1,5 μ. περίπου όπου τον λέγανε «στήγερο». Τα στάχυα των δεμάτων απλώνονταν σ’ όλο σχεδόν το πλάτος του αλωνιού και κατόπιν από τον στύλο, που υπήρχε στο κέντρο, έδεναν 2 άλογα η μουλάρια με σχοινί, το ένα δίπλα στο άλλο κατά τέτοιο τρόπο με «λαιμαργιές», όπως τις έλεγαν, ώστε εύκολα να γυρίζουν γύρω στον στύλο μαζί, να μην μπορούν να φύγουν, αλλά και να μη σφίγγεται στο λαιμό τους. Τα συνταιριασμένα αυτά ζώα γύριζαν από το στύλο και τα δύο γιατί το άκρον του σχοινιού, που τα συγκρατούσε, ήταν δεμένο σε μια ξύλινη κουλούρα, περασμένη στο στύλο, που εύκολα γύριζε μαζί με τα περιστρεφόμενα ζώα, τα οποία πατούσαν τα στάχυα, πίσω τους δε ήταν ο λεγόμενος «Αλωνάρης», που κάπου- κάπου τα μαστίγωνε, σιγά βέβαια, φώναζε δε συγχρόνως, για να φοβούνται κι αυτά γύριζαν τρέχοντας. Έπαιρναν σαν αμοιβή το λεγόμενο «αλωνιστικό» σε είδος συνήθως (σιτάρι), εάν δεν γινότανε το αλώνισμα με (δανικά).

Όταν τελείωνε κατά το απόγευμα το αλώνισμα, έφευγε ο Αλωνάρης, το αφεντικό με την οικογένειά του μάζευε το περιεχόμενο του αλωνιού, το «λιώμα»,, όπως το λέγανε, κοντά στο στύλο σε σωρό και με άλλα εργαλεία, τα δικριάνια και τα φτυάρια άρχιζε το λίχνισμα, αν φυσούσε βέβαια. Ο αέρας ξεχώριζε τα άχυρα από τον καρπό, το σιτάρι. Μετά άρχιζε με το κόσκινο που είχε μεγάλες τρύπες, το κοσκίνισμα για τον καθαρισμό των σιταριών. Με το κοσκίνισμα ξεχώριζαν καθαρότατο πλέον τον καρπό από τυχόν ξένα μικροαντικείμενα. Στο τέλος το καθαρό πλέον σιτάρι το αποθήκευαν, στα κασόνια και ήταν πλέον έτοιμο για το μύλο. Τα υπολείμματα του αλωνιού μετά τον καθαρισμό του καρπού, τα άχυρα δηλαδή, τα κουβαλούσαν στους αχυρώνες, γιατί χρησίμευαν για τροφή των ζώων τον χειμώνα.


Τα δρεπάνια πλέον και τ’ αλώνια αποτελούν τα μεν πρώτα μνημειακά αντικείμενα, τα δε δεύτερα παραδοσιακούς τόπους. Τ’ αλώνια παραμένουν έρημα, βουβά και χωρίς ξεφωνητά. Είναι χωρίς στύλο και ερειπωμένα, γιατί η πλακόστρωσή τους άρχισε με την πάροδο του χρόνου και την αχρησία να αποσαθρώνεται, σε λίγα ακόμα χρόνια ακόμη μόνο ίχνη τους ίσως να υπάρχουν. Πως αλλάζουν οι καιροί!!! (ω καιροί! Ω ήθη!)

Τη ζωή των αλωνιών θα χαίρεσαι!
Καταγής απόσκια καθισμένη.
Μ' ένα αραχνωτό γαλαζομάντηλο
για την αντηλιά μανταλωμένη.

Θα θωρείς τα γοργογύριστα άλογα
και τ' αργά βαριοσκυμμένα βόδια
ν' αναδεύουν σαν κουπιά τη θάλασσα
τα χυμένα στάχυα με τα πόδια.

Κι αλαφρά στις θημωνιές πισώγερτο
το κεφάλι σου ακουμπώντας - ίδια
Παναγιά Βυζαντινή θα δείχνεσαι
πλουμιστή μες σε χρυσά ψηφίδια.
Γ Δροσίνης


Kaisarianh






Διατροφική αξία του ψωμιού

Συχνά τα τελευταία χρόνια μιλάμε και διαβάζουμε για την «μεσογειακή διατροφή» και την αξία της. Πρόκειται για ένα τρόπο ζωής που χαρίζει ευεξία, ζωντάνια, καλή υγεία και μακροζωία. Λαχανικά, φρούτα, όσπρια και δημητριακά είναι αυτά που την εδραιώνουν ως την πλέον υγιεινή διατροφή, μετά από χρόνιες επιστημονικές μελέτες.

Σημαιοφόρος της παρέλασης: το ψωμί, η βασική και παραδοσιακή τροφή του ανθρώπου. Το πρώτο και μόνο αγαθό διατροφής, παρόν στο καθημερινό τραπέζι και συνοδευτικό όλων των τροφών.

Η αυξημένη θρεπτική αξία όλων των ειδών του φρέσκου ψωμιού, οφείλεται στο γεγονός ότι παρέχει στον οργανισμό μας σημαντική ενέργεια με τη μορφή των υδατανθράκων και της πρωτεΐνης.

Οι αλλαγές στη διατροφή του σύγχρονου ανθρώπου, αλλά και η εξέλιξη της βιομηχανίας των τροφίμων, είχε ως αποτέλεσμα την προσφορά πλήθους προϊόντων με διαφοροποιημένο το κόστος αλλά και την ποιότητα των τροφών.

Στον κόσμο του ψωμιού τη διαφορά την κάνει το αλεύρι που θα χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή του ψωμιού και συγκεκριμένα ο τρόπος με τον οποίο είναι επεξεργασμένο, ώστε να πετύχουμε τη μέγιστη διατήρηση των θρεπτικών ουσιών του.

Το λευκό ψωμί παράγεται από αλεύρι αποφλοιωμένου καρπού πολλαπλής άλεσης με αποτέλεσμα να «καίγεται» μεγάλο μέρος των θρεπτικών ουσιών. Αντίθετα, τα ολικής άλεσης άλευρα από τα οποία παράγεται το μαύρο ψωμί, δέχεται την μικρότερη δυνατή άλεση. Για τη παραγωγή του χρησιμοποιείται αναποφλοίωτος καρπός, με αποτέλεσμα να είναι μεν σκούρο το χρώμα, αλλά πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες, σίδηρο, ψευδάργυρο και ασβέστιο.
Θερμιδικά τα δύο είδη είναι ισοδύναμα και ίσως το «μαύρο» ψωμί να περιέχει περισσότερες θερμίδες. Η διαφορά τους βρίσκεται αποκλειστικά στα θρεπτικά συστατικά.




Οι θρεπτικές ουσίες που μας δίνει το ψωμί και που τόσος λόγος γίνεται για αυτές είναι:

Η κυτταρίνη (υδατάνθρακας): απαραίτητη για την καλή πέψη και καλή λειτουργία του εντέρου.

Το άμυλο (υδατάνθρακας): προσδίδει ενέργεια στον οργανισμό και αποτελεί τη μοναδική τροφή του εγκεφάλου.

Η γλουτένη (πρωτεΐνη): βοηθά στην ανάπτυξη και συντήρηση του μυϊκού συστήματος.

Η βιταμίνη Ε: ωφέλιμη για την αντιοξειδωτική δράση της.

Η βιταμίνες Β1 και Β2: υπεύθυνες για την καλή κατάσταση του νευρικού και πεπτικού συστήματος, του δέρματος και των ματιών. Βοηθούν επίσης στην απελευθέρωση της ενέργειας από τις τροφές.

Το μαγνήσιο (μέταλλο): με αντικαταθλιπτική δράση.

Οι φυτικές ίνες: προστατεύουν από καρδιαγγειακές παθήσεις, αποβάλουν τη χοληστερίνη και μειώνουν την κακή (LDL) χοληστερίνη. Συντελούν στον κορεσμό του στόμαχου, την καλή πέψη και την καλή λειτουργία του εντέρου.

Φανερό είναι ότι, άσχετα από την ηλικία και τον τρόπο ζωής του καθενός, το ψωμί είναι η υγιεινή επιλογή για μια ισορροπημένη διατροφή. Καταναλώνοντας λοιπόν καθημερινά λογικές ποσότητες και ποικιλία ψωμιού, σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες τροφές, μπορούμε να έχουμε τον οργανισμού μας «γεμάτο» με όλα τα θρεπτικά συστατικά που μας είναι απαραίτητα, ώστε να αντεπεξέλθουμε στις αυξημένες απαιτήσεις της καθημερινότητας μας.






Ψωμί από τα... χεράκια σας...

Η ενασχόληση με την Παρασκευή ψωμιού στο σπίτι είναι μια διαδικασία που θα σας αρέσει και θα σας χαλαρώσει. Πάνω απ’ όλα είναι διαδικασία παραγωγική και πολιτισμική.

Η διαδικασία παρασκευής χωρίζεται στα εξής στάδια :

* Την ετοιμασία του ζυμαριού
* Το ανέβασμα - φούσκωμα
* Το ψήσιμο.

Για το ζύμωμα θα χρειαστείτε τα εξής υλικά:
Νερό, Αλάτι, Μαγιά, Aλεύρι.


Επίσης μπορείτε να αναμίξετε και: γάλα, λάδι, ζάχαρη ή μέλι, διάφορους σπόρους (σουσάμι, λιναρόσπορους, ηλιόσπορους, κολοκυθόσπορους), αμύγδαλα, καρύδια ή μπαχαρικά όπως γλυκάνισο, κόλιαντρο, πιπέρι, μαχλέπι, σκόνη μαστίχας, βανίλια.

Τα ψωμάκια σας τα προσφέρει η Λία μας..











stelios kazantzidis - to psomi tis ksenitias


ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑ

Μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία για την ιστορία του ψωμιού λέγεται μέχρι σήμερα στην Κάτω Ιταλία, στην περιοχή της Καλαβρίας.

«Κάποτε οι γυναίκες έφτιαχναν ψωμί καθημερινά αλλά το ψωμί αυτό δεν ήταν ωραία φουσκωμένο, όπως είναι σήμερα. Μόνο μια γυναίκα η Σίβυλλα έφτιαχνε το καλύτερο ψωμί αλλά φυσικά δεν έλεγε σε κανέναν το μυστικό της. Κάποτε η Παναγία, επειδή λυπήθηκε τις άλλες γυναίκες, επισκέφτηκε τη Σίβυλλα στο σπίτι της την ώρα που εκείνη ζύμωνε το ψωμί της ημέρας. Προσεκτικά, κατά τη διάρκεια της κουβέντας τους, πήρε ένα μικρό κομμάτι από το ζυμάρι και το έκρυψε ανάμεσα στις πτυχές των ρούχων της. Γρήγορα το πήγε στις άλλες γυναίκες, οι οποίες το χρησιμοποίησαν ως μαγιά και από τότε όλες οι γυναίκες έφτιαχναν ωραία φουσκωμένο ψωμί.

Το ψωμί από τότε θεωρείται δώρο της Παναγίας και κανένας δεν αρνείται προζύμι σε κανέναν, ακόμα και σε κάποιον που δεν θεωρείται φίλος. Οι γυναίκες έχουν πάντοτε στο σπίτι τους φυλαγμένο λίγο ζυμάρι από το ψωμί της ημέρας για την περίπτωση που κάποιος χτυπήσει την πόρτα τους για να ζητήσει».

Μέχρι και σήμερα στην περιοχή της Καλαβρίας το ψωμί θεωρείται δώρο Θεού και κανένας δεν το αρνείται σε οποίον το ζητήσει και όσες γυναίκες ζυμώνουν κρατούν πάντοτε ένα κομμάτι από τη ζύμη σε ανάμνηση της δωρεάς αυτής.

me aeroplana kai vaporia